مطالعه کانه‌زایی اسکارنی شمال کالکافی و ارتباط آن با توده نفوذی کالکافی

نویسندگان

  • سعیده رنجبر گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
چکیده مقاله:

توده گرانیتوییدی کالکافی و اسکارن‌ همراه در 60 کیلومتری شمال‌شرق انارک (حاشیه شمال‌شرقی استان اصفهان) و در پهنه ساختاری ایران مرکزی واقع شده و جزیی از بلوک یزد در نظر گرفته می‌شود. این توده گرانیتوییدی با سن ائوسن فوقانی- الیگوسن سنگ‌های رسوبی- آتشفشانی ائوسن و واحدهای دگرگونه انارک را قطع نموده و باعث ایجاد اسکارن با گسترش محدود و هورنفلس در منطقه شده است. این توده دارای بخش‌های متفاوت با گستره وسیع سنگ‌شناسی (از گابرو تا میکروگرانیت) است. نتایج حاصل از داده‌های ژئوشیمی و مطالعات پتروگرافی نشان می‌دهد که سنگ‌های گرانیتوییدی مرتبط با تشکیل اسکارن در این منطقه دارای ترکیب سنگ‌شناختی مونزونیت، کوارتزمونزونیت تا کوارتزمونزودیوریت بوده و مشخصات یک ماگمای کالک‌آلکالن، متاآلومینوس و تیپ I را نشان می‌دهد. با استفاده از نمودارهای ژئوشیمیایی، این گرانیتویید در قوس آتشفشانی مربوط به محیط ژئوتکتونیکی تأخیری شکل گرفته است. با توجه به موارد فوق و مقایسه عناصر اصلی و فرعی این توده نفوذی با سایر گرانیتوییدهای اسکارنی دنیا، این اسکارن‌ها را می‌توان از نوع اسکارن مس- طلا- آهن در نظر گرفت. بر اساس مطالعات صحرایی و پتروگرافی پنج مرحله در پیدایش اسکارن‌ها شناسایی شده است، از این رو از رگه‌های کوارتزی کانه‌دار فراوان موجود در آن‌ها جهت مطالعه سیالات درگیر استفاده شد. با در نظر گرفتن دمای یکنواخت‌شدگی به‌دست آمده از رگه‌های کوارتزی و بافت‌های ثانویه مشاهده شده در کانی‌های کدر، می‌توان دگرسانی این کانی‌ها را با مرحله تزریق رگه‌های کوارتزی هم‌زمان دانست. شواهد رخداد جوشش در این میان‌بارها وجود دارد که مهم‌ترین عامل ته‌نشینی کانی‌های کدر در دمای 250 تا 375 درجه‌سانتیگراد بوده است. با رخداد این پدیده، سیالات با شوری بالا (نوع V) در کنار سیالات با شوری پایین (نوع I و IV) به‌دام افتاده‌اند و فلزاتی که به‌صورت کمپلکس‌های کلروری حمل می‌شده‌اند، به‌صورت کمپلکس‌های سولفیدی، در شرایطی که جوشش پایان یافته ته‌نشین شده‌اند. در مرحله بعد کانی‌های کدر مانند کالکوپیریت، پیریت و مگنتیت که در مرحله نهایی تکامل اسکارن تشکیل شده بودند، در اثر کاهش دما (150 تا 200 درجه‌سانتیگراد) و افزایش فوگاسیته اکسیژن به‌ترتیب به گوئتیت، بورنیت، کوولیت و مارتیت تبدیل می‌شوند. تکتونیک پویای منطقه و گسل‌های فراوان در جای‌گیری رگه‌ها و دگرسانی کانه‌ها نقش اساسی ایفا نموده‌اند. توده نفوذی کالک‌آلکالن نوع I کالکافی را می‌توان به‌عنوان منبع کانه‌زایی اسکارنی مس- آهن- طلا در منطقه در نظر گرفت.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

مطالعه کانه زایی اسکارنی شمال کالکافی و ارتباط آن با توده نفوذی کالکافی

توده گرانیتوییدی کالکافی و اسکارن همراه در 60 کیلومتری شمال شرق انارک (حاشیه شمال شرقی استان اصفهان) و در پهنه ساختاری ایران مرکزی واقع شده و جزیی از بلوک یزد در نظر گرفته می شود. این توده گرانیتوییدی با سن ائوسن فوقانی- الیگوسن سنگ های رسوبی- آتشفشانی ائوسن و واحدهای دگرگونه انارک را قطع نموده و باعث ایجاد اسکارن با گسترش محدود و هورنفلس در منطقه شده است. این توده دارای بخش های متفاوت با گستره...

متن کامل

کانی‌شناسی گارنت در اسکارن خونی، شمال خاور انارک، استان اصفهان: شواهدی از تکوین یک سامانه گرمابی

اسکارن خونی در فاصله 220 کیلومتری شمال خاور اصفهان، در پهنه ساختاری ایران مرکزی قرار دارد که در همبری زبانه‌های کوچکی از توده نفوذی گرانیتوییدی نوع I کالکافی (به‌سن ائوسن بالایی- الیگوسن) با واحد مرمر- دولومیتی لاخ به ‌سن پرکامبرین گسترش یافته است. اسکارن‌سازی متشکل از دو زیرپهنه درون‌اسکارن و برون‎اسکارن است. در این اسکارن‌ها کانه‌زایی گسترده‌ای رخ نداده است. زیرپهنه درون‌اسکارن گسترش محدود (ا...

متن کامل

شیمی کانی‌های اصلی در توده نفوذی نصرند و دایک‌های آن

توده نفوذی نصرند در قسمت مرکزی کمربند ماگمایی ارومیه-دختر واقع شده و از لحاظ سنگ‌شناسی به طور عمده از گرانیت و گرانودیوریت تشکیل شده است. این توده میزبان دایک‌های متعدد با روند شمال‌‌غرب-جنوب‌‌شرق است. گرانیت‌ها و گرانودیوریت‌ها حاوی مقادیر مختلفی از کانی‌های پلاژیوکلاز، پتاسیم‌فلدسپار، کوارتز، بیوتیت و آمفیبول هستند. در حالی که در دایک‌ها علاوه بر کانی‌های بیان شده، پیروکسن نیز دیده می‌شود. آم...

متن کامل

پترولوژی و خاستگاه توده نفوذی گرانیتوییدی وش، شمال اصفهان

توده نفوذی وش، در شمال غرب نطنز واقع شده است و بخشی از کمربند ماگمایی ارومیه- دختر است. این پلوتون با سن احتمالی الیگومیوسن در نتیجه فعالیت های شدید ماگمایی در طی و پس از کوه زاد آلپی تشکیل شده است. ترکیب توده نفوذی از گرانودیوریت تا تونالیت تغییر می کند. کانی های اصلی تشکیل دهنده این توده شامل کوارتز، پلاژیوکلاز و آلکالی فلدسپار است و کانی های فرومنیزین آن بیوتیت و آمفیبول است. این توده حاوی ا...

متن کامل

مراحل دگرریختی در سنگ‌های دگرگونی منطقه همدان و ارتباط آنها با توده نفوذی الوند

 منطقه همدان در شمال باختری پهنه سنندج- سیرجان قرار دارد و متشکل از سنگ‌های مختلف درونی است که توسط سنگ‌های دگرگونی گوناگون (ناحیه‌ای و مجاورتی) در برگرفته شده است. 4 مرحله دگرریختی شکل‌پذیر در این منطقه شناسایی شده‌اند که در هر مرحله با تشکیل چین، برگ‌واره و خط‌واره همراه بوده‌اند. در اولین مرحله دگرریختی منطقه (D1) برگ‌واره (S1) و چین‌های نسل اول (F1) در منطقه...

متن کامل

پترولوژی، ژئوشیمی و شیمی کانی توده نفوذی شمال کوه شاه پسند(استان مرکزی)

توده نفوذی شمال کوه شاه­  پسند، به سن ائوسن پسین - الیگوسن در شمال­ غرب ساوه واقع شده است. ترکیب شیمیایی سنگ­های نفوذی شمال کوه شاه­ پسند نشان دهنده ترکیب متنوعی ازسنگ­ های گابرو دیوریت، دیوریت، مونزونیت، کوارتز مونزونیت، گرانودیوریت وگرانیت است. سنگ­ های ذکر شده دارای بافت­ گرانولار، اینترگرانولار، پورفیروئیدی و پوئی­کلیتیک هستند. پلاژیوکلاز، پیروکسن، آمفیبول، بیوتیت، فلدسپارپتاسیم و کوارتز از...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 3  شماره 9

صفحات  107- 126

تاریخ انتشار 2012-05-21

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023